Hünkâr Kasrı

Eminönü'nde yıllarca altındaki kemerden geçip gittiğimiz Hünkâr Kasrı'nın uzun bir süredir restore edildiğini biliyordum. Sonunda restorasyon bitmiş ve halkın ziyaretine açılmış. Biz de Nejat ile burayı ziyaret ettik. ( İlave bilgi: Daha sonra bir kez daha gittiğimizde bu defa giriş kapısının kapalı olduğunu gördük, koruma görevlisi, her ayın ikinci perşembesi girişte sergi açıldığını ve ancak sergi süresince Kasrın açık olduğunu söyledi. Gerçekten de biz gezdiğimizde girişte bir sergi vardı. Bu işe bir anlam veremedim ama durum budur !)

Eminönü’ndeki Yeni Valide Camii Külliyesinin inşaatına, III. Murat’ın karısı Safiye Sultan adına 1589 yılında başlanmış, yapımı bir süre durdurulduktan sonra 1661 yılında IV. Mehmet’in annesi Valide Turhan Sultan tarafından yapımına tekrardan başlanmış ve 1663 yılında bir Cuma namazı sonrası açılmış. 


 

Külliyenin yapımına Mimar Sinan’ın öğrencisi Davut Ağa ile başlanmış, Dalgıç Ahmet Ağa’yla devam edilmiş ve yarım yüzyıl sonra Mustafa Ağa tarafından bitirilmiş. Yeni Valide Camii Külliyesi’nin ana yapıları Cami, Mısır Çarşısı, Türbe ve Hünkâr Kasrı’dır. 

(Giriş Kapısı)

(Sedef kakmalı kapılar)

17. yüzyıl Osmanlı kasırlarından olan Hünkâr Kasrı, Edirnekâri denilen ahşap üzeri renkli kalem işleri, sedef kakmalı kündekâri kapıları, rengârenk vitraylı camları, altın varakla zenginleştirilmiş ahşap oyma saçak altı süslemeleriyle çok güzel bir yapı. Ayrıca, iç mekânın duvarlarında turkuaz, kobalt mavi ve kırmızı renklerde çeşitli çiçek ve bitki motiflerinin resmedildiği 10 binden fazla İznik çinisi kullanılmış.

(Pencereden Meydan)

(Giriş)

(Koridor)

Edirnekâri Edirne işi anlamına gelmekteymiş. Edirnekâri lake işleri ahşap,karton ve deri gibi malzeme üzerine boya ve cila ile yapılan motiflerin yer aldığı bir süsleme üslubuymuş.

Kündekâri ise çokgen ve yıldız biçiminde ayrı ayrı kesilmiş, çeşitli geleneksel kabartmalarla bezenmiş parçaların ahşap kirişlerinin çivi ve tutkal kullanılmaksızın, birbirine geçmesi biçiminde uygulanmasına deniliyormuş.

(Has Oda)

(Has Oda)

(Has Oda vitray)

(Has Oda tavan)

(Has Oda çini)

Kasır, Baş Oda, Valide Sultan Odası, bir sofa ve bir helâdan oluşan fazla büyük olmayan bir yapı. Altlı üstlü iki pencere dizisiyle aydınlatılan ince uzun holden hünkâr mahfiline açılan kapı, padişahın Yeni Cami’ye geçebilmesi için düzenlenmiş. Kasır, Padişah ve ailesinin kimi zaman namaz öncesi ya da sonrası, bazen de özel dini günlerde ibadet ve istirahat etmeleri amacıyla kullanılırmış.

(Helâ)

(Kalem işleri)

2004 yılında başlayan restorasyon için 50 kişilik bir ekip 4 yıl boyunca çalışmış. Çalışmalar esnasında, Kasırdaki  10 bin 250 çininin 500 tanesinin sahte olduğu da ortaya çıkmış. Hırsızlardan ele geçirilen çiniler Hünkâr Kasrı'na getirilerek uygun yerlere monte edilmiş ve diğer kayıp çinilerin bulunma ihtimali göz önünde bulundurularak duvarlarda bu çiniler için boşluk bırakılmış. Yer yer beyaz çiniler gözüküyor.

4 kategoride verilen Avrupa Birliği Kültürel Miras Ödülleri'nde 2009 yılında "Yeni Camii Hünkar Kâsrı Restorasyon Projesi’ ‘koruma’ kategorisinde ödüle layık görülmüş.

Kasır'da odaların içlerine girilmiyor, fotoğraflar kapı eşiğinden pencerelerden gelen ışığa doğru çekilebildiğinden fotoğrafların çoğunda parlamalar var. Siz en iyisi burasını ziyaret ederek kendiniz görün. Hünkar Kâsrı'nı ziyaret serbest. Nerede ise yıkılarak yok olmaktayken,  350 yıllık bu  tarihi eseri  restore ederek yaşatan ve herkesin görmesini sağlayanlara teşekkür borçluyuz.